W obliczu rosnących cen prądu, transformacji energetycznej i konieczności redukcji emisji CO₂, coraz więcej mówi się o rynkach energii. Jednym z najważniejszych filarów polskiego systemu energetycznego jest Towarowa Giełda Energii (TGE) – centralne miejsce handlu energią elektryczną, gazem, a także świadectwami pochodzenia energii ze źródeł odnawialnych.
TGE – giełda energii, nie tylko dla ekspertów
Towarowa Giełda Energii to platforma, na której spotykają się dostawcy i odbiorcy energii. Można ją porównać do klasycznej giełdy towarowej – z tą różnicą, że przedmiotem obrotu są megawatogodziny energii elektrycznej lub gazu ziemnego. Producenci energii mogą sprzedawać swoje nadwyżki, a spółki obrotu oraz odbiorcy – kupować prąd z dostawą w konkretnym terminie.
Dzięki handlowi na TGE ceny energii są ustalane na zasadzie podaży i popytu, co pozwala uczestnikom rynku na lepsze prognozowanie kosztów i podejmowanie bardziej racjonalnych decyzji zakupowych. Celem działania TGE jest:
- zwiększenie przejrzystości cen,
- zapewnienie konkurencyjności na rynku,
- poprawa bezpieczeństwa energetycznego kraju.
Jak działa system aukcyjny na TGE?
Jednym z filarów giełdy jest Rynek Dnia Następnego (RDN), na którym ustala się ceny energii na każdy dzień w oparciu o zgłoszone zapotrzebowanie i ofertę. Aukcje odbywają się codziennie, a wyniki (w tym indeks TGeBase) są publicznie dostępne. Dzięki temu zarówno duże podmioty, jak i mniejsi odbiorcy mogą obserwować bieżące trendy cenowe na rynku hurtowym energii. Taki model handlu ogranicza ryzyko manipulacji i zwiększa efektywność energetyczną całego systemu.
Promowanie OZE i świadectwa pochodzenia
TGE nie tylko umożliwia handel energią, ale również wspiera rozwój odnawialnych źródeł energii. Poprzez Rynek Praw Majątkowych, odbywa się obrót świadectwami pochodzenia energii z OZE. Dzięki nim odbiorcy mogą mieć pewność, że energia, którą kupują, rzeczywiście pochodzi z ekologicznych źródeł, takich jak wiatr, słońce czy biomasa.
Dodatkowo TGE prowadzi Rejestr Gwarancji Pochodzenia, który służy do potwierdzania „zielonego” charakteru energii i wspiera działania firm w zakresie zrównoważonego rozwoju i strategii ESG.
Znaczenie TGE dla rynku i konsumentów
Działalność TGE ma bezpośrednie przełożenie na sytuację odbiorców końcowych. Ceny energii ustalane na giełdzie wpływają na wysokość rachunków, jakie płacimy za prąd i gaz. Im większa konkurencja i przejrzystość, tym większa presja na obniżanie marż i bardziej uczciwe warunki dla konsumentów. TGE wspiera również:
- bilansowanie systemu elektroenergetycznego,
- rozwój nowoczesnych narzędzi handlowych,
- integrację z europejskimi rynkami energii.
Podsumowanie
Towarowa Giełda Energii to nie tylko platforma do handlu prądem. To instytucja, która wspiera stabilność systemu energetycznego, rozwój odnawialnych źródeł energii i przejrzystość cen na rynku hurtowym. Dzięki niej możliwe jest efektywne planowanie, ograniczanie ryzyka i promocja konkurencyjnych źródeł energii – co przekłada się na korzyści zarówno dla firm, jak i konsumentów indywidualnych.
